Περίεργος ο τίτλος, μεγάλη αλήθεια όμως που γονατίζει γενιές ολόκληρες, κάνει την τρόικα και την κρίση να φαίνονται αστειότητα μπροστά του. Όλα αυτά που βιώνουμε όλοι μας έχουν μια απλή εξήγηση που μπορεί και να μην θέλουμε όλοι μας να την δούμε. Την βλέπουν όμως κάποιοι άλλοι και μας το ανακοινώνουνε… Η τελευταία Έκθεση Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας (2013-2014) και ειδικότερα για το επίπεδο αξιοκρατίας κάθε χώρας που έγινε η έρευνα.
Φυσικά η χώρα μας από τις τελευταίες μεταξύ των 148 καταλαμβάνει την θέση 104. Στην πρώτη θέση Νέα Ζηλανδία, Φιλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, Ολλανδία και στην τελευταία πεντάδα Τσάντ, Αγκόλα, Αλγερία, Μπουρουντί. Ευτυχώς που δεν φτάσαμε ακόμη κάτω από την δεκάδα.
Η ερώτηση είναι απλή και δείτε τώρα τι συμβαίνει…. Στη χώρα μας ποιος καταλαμβάνει τις ανώτερες διοικητικές θέσεις σε επιχειρήσεις και οργανισμούς…?
Τα τελευταία πολλά χρόνια στην Ελλάδα με την ανατολίτικη νοοτροπία που έχει εισχωρήσει στην κοινωνία συμβαίνει το εξής. Δίπλα σε επιχειρηματίες πάντα υπήρχαν ένας νέος ή μια νέα που συνήθως ήταν ο γιός η κόρη ή ο γαμπρός και αυτοί θα είχαν και τον τίτλο του CEO μελλοντικά της επιχείρησης. Εάν μιλάμε ειδικά για κάποιο Οργανισμό τότε σίγουρα μιλάμε για τύπους που ήταν και είναι παράγωγα κάποιου κομματικού σωλήνα.
Με τα παραπάνω να αποτελούν μια μορφή αναξιοκρατίας δείτε πώς όλα αυτά τα χρόνια παιζόταν το παιχνίδι με πιόνια και παίχτες.
Η ανατολίτικη συμπάθεια που είχαμε και έχουμε όλοι μέσα μας και περιέργως και στον ιδιωτικό τομέα, περισσότερο όμως στον δημόσιο με υψηλή κορύφωση, το σύστημα διακυβέρνησης στηρίχτηκε αποκλειστικά εκεί παρά στη δυτική διακυβέρνηση. Κυβερνιόμαστε σε όλα τα επίπεδα περισσότερο από έναν ηθικό κώδικα αναμφίβολο, της αφοσίωσης στον κοντοχωριανό, τον συμμαθητή, τον κολλητό , του μεγάλου λαμόγιου, αλλά επιτυχημένου, παρά στους δεοντολογικούς κανόνες μιας αξιοκρατικής κυβέρνησης. Στην χώρα μας, στην Ελλάδα του σήμερα, η ανατολική συμπάθεια υπερτερεί του δυτικού ορθολογισμού. Η αξιοκρατία θα εξακολουθεί να είναι προϊόν υπό διαρκή έλλειψη και θα επηρεάζει την συλλογική μας συνείδηση. Αν δυσκολευόμαστε να το δεχτούμε αυτό σήμερα ας δούμε πως η αλληλοβοήθεια θα παραμένει θεσμός κοινωνικής μας εξάρτησης, η υποχρέωση που έχουμε σε κάποιους που μας βοήθησαν δημιουργεί συναισθηματική συναλλαγή και μετατρέπεται σε συναλλαγή συμφερόντων. Όταν θα σταματήσουμε να νιώθουμε υποχρέωση σε αυτούς που μας βοήθησαν, εξυπηρέτησαν, λες και το έκαναν αφιλοκερδώς και με κάθε τρόπο να πρέπει να ανταποδώσουμε τότε η πάγια πολιτική των συμφερόντων της συναλλαγής και της αναξιοκρατίας θα δείχνουν να ξεθωριάζουν. Αυτή θα πρέπει να είναι και η πρώτη θεσμική ανατροπή στην οποία πρέπει να ενταχθεί η Ελληνική κοινωνία και όλοι εμείς.
Η άλλη ερώτηση που θα πρέπει να απαντηθεί είναι η εξής…. Πως γίνονται οι προαγωγές στις Επιχειρήσεις και στους Οργανισμούς…? Ένα μήνυμα με πολλούς αποδέκτες, η αξιολόγηση των υφισταμένων από τους προϊσταμένους μια μορφή γενναιοδωρίας πολλές φορές και όχι επαγγελματικής αξιολόγησης η οποία αλλοιώνει τα κριτήρια της αξιοκρατικής κρίσης από τους συνήθεις τυχάρπαστους πολλές φορές, άπειρους ή ανεπαρκείς προϊσταμένους. Και προφανώς η επιείκεια βολεύει πάντα.
Η προαγωγή ως κίνητρο πάντα ήταν στην υψηλότερη βαθμίδα παραγωγής κοινωνικής καταξίωσης και οικονομικής ανεξαρτησίας, οπότε πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και περίσκεψη. Όταν ένας συνεργάτης δεν πάει καλά δεν το ξέρει μόνο ο προϊστάμενος και ο ίδιος, το ξέρουν και οι υφιστάμενοι αλλά και όλοι οι συνάδελφοί του. Όταν προάγονται οι μέτριοι ή οι κολλητοί, με επιείκεια ,δίνεται μήνυμα συγκαταβατικότητας και ανοχής. Αποτέλεσμα θα είναι όλοι οι άλλοι μέτριοι της ομάδας αλλά και του ευρύτερου εργασιακού περιβάλλοντος να ανακουφιστούν, ενώ οι αξιόλογοι μέσα από το σύνολο και την ομάδα να αναζητήσουν την τύχη τους στον ανταγωνισμό. Επικρατεί η λογική Το Κακό Νόμισμα Διώχνει Το Καλό.
Αυτό που βλέπουμε συνεχώς είναι όλοι να προσπαθούν να είναι καλοί με όλους και να αδικούνται αυτοί που αξίζουν πραγματικά. Δεν υπάρχει πιο άνισο από την ίση μεταχείριση άνισων, να το πούμε και διαφορετικά.
Και η τελευταία ερώτηση θα μπορούσε να είναι άνετα η εξής…. Έλλειμμα Επαγγελματικής Ανεπάρκειας….? Στα πλαίσια της αναξιοκρατίας που έχει εξαπλωθεί σε αυτή η χώρα, στις Επιχειρήσεις και τους Οργανισμούς οι εργαζόμενοι πολλές φορές προτιμούν να κινούνται, κάτω από την σκέπη της ομαδικής εργασίας, στην αποφυγή της προσωπικής ευθύνης ενός μεγαλύτερου αποτελέσματος, για λόγους ευνόητους, δεν θα αξιολογηθούν ποτέ σωστά.
Η κακοδιοίκηση από τους Οργανισμούς ως επί το πλείστο κρατικούς και τις Επιχειρήσεις με την μορφή της αξιοκρατίας και η υπανάπτυξη δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο που δεν προάγει καμία αξία, κανένα αποτέλεσμα και καταλήγουμε στην ανατολίτικη λογική του βολέματος, του κολλητού, του κοντοχωριανού του λαμόγιου.
Η τρόικα και η κρίση είναι σταγόνες μπροστά στο βαθύ πηγάδι και το θολό νερό που κρύβει μέσα του. Μην αφήνετε τους εαυτούς σας να εξελιχθούν με αυτές τις λογικές για να μην μπορούν να τις βρουν και οι επόμενες γενιές που έρχονται και θα περιμένουν να τραφούν από αυτό που έχουμε σπείρει όλοι εμείς από πριν.
Ο καθένας μέσα του έχει αυτό που απαιτείται για να μην γίνει αυτό που βλέπει μπροστά του και το απεχθάνεται σήμερα.
Άρης Μιχαηλίδης
Κορυφαίος Συντονιστής